Mozart'ın Kapı Gıcırtısı Konçertosu

Akın Tezel

22-05-2023 18:38

 

Klasik batı müziğine aşina olmayanların söylediği bir sözdür bu. Bir orkestrada tüm sazlar birlikte çaldığında kulakları bu işe yatkın olmayanlar için çıkan ses korkunç bir gürültü gibi gelir onlara.Halbuki bu sesler arasında da ince bir uyum vardır. Hangi tür müzik olursa olsun tüm notaları aynı beste içinde kullanamazsınız. Klasik müzikte hangi notaların kullanılacağı "gam" olarak isimlendirilir. Türk müziğinde ise çeyrek sesler de işe dahil olur, bizde "makam" vardır.

Bir piyanoyu ele alalım. Klavyedeki siyah ve beyaz tuşların tümünü aynı beste içinde seslendiremezsiniz. Bu tuşların çıkardığı seslerin titreşimleri arasında matematiksel bir oran vardır, yanlış tuşa bastığınızda hemen farklı bir titreşim ortaya çıkar ve uyum bozulur. Denemesi basit; yalnız beyaz tuşları kullanarak düzenleyeceğiniz bir parça Do Majör üzerindendir. Bunları sıradan çalmaya başlarken kazara bir siyah tuşa dokunduğunuzda aykırı bir ses çıkar, bütün düzen şaşar. Bunları çok kez yaparsanız oluşan gürültünün müzikteki adı kakafonidir.

Türk müziği icra ederken de aynı kurallar geçerlidir. Belirli bir makam çalarken birden bire farklı bir makama geçerseniz dinleyiciler üzerinde olumsuz bir etki yaratmış olursunuz. Bu aynen hızla gitmekte olan bir otomobilde anında frene basıp geri vitese takmaya benzer. Onun için müzisyenler bir makamdan başka bir makama geçerken "taksim" denilen kısa parçaları icra ederler. Düşünün bir kere, rast makamı üzerinden sevgilinizin elini tutmuş ağaçlıklı bir yolda yürüyorsunuz. Birden bire segah makamına geçtiniz. O zaman sabah namazını kaçırdığınızı hatırlar, strese girersiniz.

Devlet yönetmek de bir orkestra yönetmek gibidir. Önce çalınacak eser doğru seçilmelidir. Notalar usulune uygun olarak dizilmiş midir. Yoksa gelişigüzel bir programlamayla orkestranın eline verilmiş midir. Orkestrayı yönetecek kişi de önemlidir, müzikten anlamayan, notaları okumasını beceremeyen, çıktığı bütün konserlerde Mozart'ın kapı gıcırtısı konçertosunu icra etmeyi bile başaramayan, sonunda  dinleyiciden kafasına çürük yumurta yiyen birini devleti yönetmeye aday göstermek mağlubiyeti baştan kabullenmektir.

Üstelik bu zavallı adamın eline sahne arkasına düştüklerinde sürekli birbirleriyle didişen bir müzisyenler topluluğu vermişiniz. Çalması için de eser diye tüm notaları aynı parça içinde kullanan bir ucube vermişsiniz, yani güçlendirilmiş parlamenter sistem. Adamcağızın kendisi de biliyor bundan bir şey olmayacağını ama girmiş bir kere bu yola, çıkamıyor. Nihavent üzre giderken birden uşşak makamına atlıyor. Sazlar belki bu keskin dönüşte hasar görmüyor ama kulaklar perişan oluyor.

Aylardır herkesi kucaklayan bir siyasetçi birden dönüş yapıyor, ne kadar milliyetçi olduğunu kanıtlamak istercesine esip gürlüyor. Eserin bestekarı bu işlere alışık, onun amacı mümkün olduğu kadar gürültülü bir eser piyasaya sürüp insanları evlerinden, yurtlarından kaçırmak. Bu durum karşısında tepki vermeyip temkinli davranıyor. Bu arada bestekar vekili masanın altından "hop, hop, anladık ama bizi de unutma" diye üç kere vuruyor. Ne yapsın adamcağız, baka kalıyor.

Allah kimseyi düzgün çalınması mümkün olmayan bir besteyi çalmak üzere kavgacı ve beceriksiz müzisyenlerden oluşan bir orkestrayı yönetmek zorunda bırakmasın. Amin demeyeceğim, başa gelen çekilir.

DİĞER YAZILARI Seçmen Yeni Seçilen Belediye Yöneticilerinden Ne Bekliyor 01-01-1970 03:00 Filimi Geriye Saralım 01-01-1970 03:00 Seçimleri Kim Kazandı ? 01-01-1970 03:00 Şimdi Ne Olacak ? 01-01-1970 03:00 Hüzünlü Gemi 01-01-1970 03:00 Behçet Saatcı'nın Yolu Açılıyor 01-01-1970 03:00 Vatandaş Yasalara Uymuyor, Biz de Yasaları Vatandaşa Uydururuz 01-01-1970 03:00 Fethiye Neden Fethiye Oldu? 01-01-1970 03:00 Muğla Seçimlerinin Sosyo Politiği 01-01-1970 03:00 Bugün Ne Yazsam Acaba? 01-01-1970 03:00 Bana Göre Hava Hoş 01-01-1970 03:00 İngiltere 3-Türkiye 0 01-01-1970 03:00 Herkes Safını Belirlesin 01-01-1970 03:00 Fethiyeli Ak Parti Seçmeni Endişeli 01-01-1970 03:00 Aaa... Adama Bak, Dama Çıkmış Atlayacak 01-01-1970 03:00 Elektrik Direklerinin Dili Olsa 01-01-1970 03:00 Osman Abiyi Uğurlarken 01-01-1970 03:00 Newsweek Ne Diyor 01-01-1970 03:00 Ağır Ağır Çıkacaksın Bu Merdivenlerden 01-01-1970 03:00 Karamsarlık ve Yılgınlık 01-01-1970 03:00 Tosun Gibi Maşallah 01-01-1970 03:00 Seçim Mitingi Mi, Aday Tanıtım Toplantısı Mı? 01-01-1970 03:00 "Nedir bu Atatürk ilkeleri? 01-01-1970 03:00 Emperyalizmin Dini Yoktur 01-01-1970 03:00 Athena 01-01-1970 03:00 Bir Başkadır Fethiye'nin Sonbaharı 01-01-1970 03:00 Ortanın Solu 01-01-1970 03:00 Filistin İsrail Savaşı Nereye? 01-01-1970 03:00 Filistinde Neler Oluyor 01-01-1970 03:00 Rüzgâr Gibi Geçti 01-01-1970 03:00 İmama Kızıp Oruç Bozmak 01-01-1970 03:00 Küresel Isınma, Yanlışlar ve Doğrular 01-01-1970 03:00 Müşteri Kızıştırma 01-01-1970 03:00 Besmeleyi Unuttuk 01-01-1970 03:00 Milli Eğitim Faciası Ne Zaman Son Bulacak? 01-01-1970 03:00 Önce Kendimizi Eleştirelim 01-01-1970 03:00 Sesi Çıkmayan Siyasetçiler 01-01-1970 03:00 Rahat Bırakın Kızları 01-01-1970 03:00 Ne Kadar Da Sevinmiştik 01-01-1970 03:00 Türkiye Anadolu'dan Büyüktür (II) 01-01-1970 03:00 Türkiye Anadolu'ya Sığmayacak Kadar Büyüktür 01-01-1970 03:00 Villakondu 01-01-1970 03:00 Bizden Hatırlatması 01-01-1970 03:00 Kültürel Saldırı Altındayız 01-01-1970 03:00 Elbette Bir Bildiği Vardır 01-01-1970 03:00 Sıcaklarda Ne Yapmalıyız 01-01-1970 03:00 Sağlam Giren, Hasta Çıkar 01-01-1970 03:00 Örgüt Yöneticileri Nasıl Olmalı 01-01-1970 03:00 Örgüt Yöneticileri Nasıl Olmalı 01-01-1970 03:00 Gökkuşağı 01-01-1970 03:00 Cenazeyi Taşıyan Başka, Gömen Başka 01-01-1970 03:00 Karasinek mi, Sivrisinek mi? 01-01-1970 03:00 İsimler, İsimler, Yeni İsimler 01-01-1970 03:00 Cenazeyi Taşıyan Başka, Gömen Başka 01-01-1970 03:00 Karasinek mi, Sivrisinek mi? 01-01-1970 03:00 İsimler, İsimler, Yeni İsimler 01-01-1970 03:00 İsimler, İsimler, İsimler... 01-01-1970 03:00 Matematik Ne Diyor? 01-01-1970 03:00 Yüzde Elli İki Yetmez 01-01-1970 03:00 Bu Adamlara Devlet Teslim Edilmez 01-01-1970 03:00 Okçular Tepesinde Ne Oldu 01-01-1970 03:00 Bu Seçim Farklı Seçim 01-01-1970 03:00 "Megri, megri" 01-01-1970 03:00 Böl ve Yönet 01-01-1970 03:00 Kıyamet Erken Koptu 01-01-1970 03:00 Üretici Kazandı 01-01-1970 03:00 Bu Ne Biçim Sol 01-01-1970 03:00 Kime Propaganda Yapalım 01-01-1970 03:00 Boş Atıp Dolu Tutmak 01-01-1970 03:00 Allah Akıl Versin 01-01-1970 03:00 "AKP'lilerin İzmir'de işi yok. Burası Atatürkçü'lerin." 01-01-1970 03:00 Seçim Toto 01-01-1970 03:00 Biraz Da Gülelim 01-01-1970 03:00 Sonunda Oldu 01-01-1970 03:00 "Başbakan Erbakan, Şakadan" 01-01-1970 03:00 Siyasi Parti Mi, İşçi Bulma Kurumu Mu? 01-01-1970 03:00 Soğanın Cücüğü 01-01-1970 03:00 Kızılay 01-01-1970 03:00 AHLAKIN FAY HATTI: 01-01-1970 03:00 Müteahhitler Günah Keçisi Oldu 01-01-1970 03:00 "Yaşadığımız Tek Sorun Yağmacılık Değil Yalancılıktır" 01-01-1970 03:00 Muhalefet Nasıl Yapılır 01-01-1970 03:00 Rıfkı Nereye Kayboldu? 01-01-1970 03:00 Sokak Köpekleri Üzerinden Siyaset 01-01-1970 03:00 Tasarruf Etmeyi Öğrenelim 01-01-1970 03:00 Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Fethiye’de 01-01-1970 03:00 Nasıl Bir Siyasetçi İstiyoruz 01-01-1970 03:00 Asgari Ücret Efsanesi 01-01-1970 03:00 Anlayamadıklarım 01-01-1970 03:00 Oyun İçinde Oyun 01-01-1970 03:00 Aspirin 01-01-1970 03:00 Medyanın Gücü 01-01-1970 03:00 Bu Da Mı Gelecekti Başıma? 01-01-1970 03:00 01-01-1970 03:00 Babadağ'ın Babası 01-01-1970 03:00 Göründüğün Gibi Ol, Olduğun Gibi Görün 01-01-1970 03:00 LGBTI'yi Konuşmak Yasakmış 01-01-1970 03:00 Tunç Soyer Neden Böyle Konuştu 01-01-1970 03:00 Tatil-i Eşgal 01-01-1970 03:00 Enflasyon 01-01-1970 03:00 Ayıp Ettin Osman Abi 01-01-1970 03:00